Oba czy obydwa – jak to właściwie jest?
W języku polskim często spotykamy się z dylematem: oba czy obydwa? Która forma jest poprawna? Czy można ich używać zamiennie? Ten wpis rozwieje te wątpliwości i pomoże Ci lepiej zrozumieć te dwa słowa.
Oba i obydwa – różnice i podobieństwa
- Znaczenie
Oba i obydwa znaczą dokładnie to samo – odnoszą się do dwóch obiektów, rzeczy lub osób. Na przykład:
- Oba filmy były świetne.
- Obydwa filmy były świetne.
W tym kontekście możemy użyć obu form, ponieważ różnica dotyczy jedynie stylu i długości słowa, a nie znaczenia.
- Styl i rejestr językowy
- Oba jest krótsze i bardziej neutralne, dlatego częściej pojawia się w języku codziennym oraz w tekstach oficjalnych.
- Obydwa jest dłuższe i bardziej nacechowane emocjonalnie, dlatego może być używane w sytuacjach, gdy chcemy coś mocniej podkreślić.
Przykład:
- Oba koty zasnęły na kanapie. (proste, neutralne)
- Obydwa koty zasnęły na kanapie! (bardziej ekspresyjne, podkreślenie zaskoczenia lub emocji)
Kiedy używać obu lub obydwu?
- W mianowniku i bierniku
Oba i obydwa są poprawne. Można je stosować zamiennie:
- Oba domy są na sprzedaż.
- Obydwa domy są na sprzedaż.
- W innych przypadkach gramatycznych
Różnica dotyczy odmiennych form w dopełniaczu, celowniku i narzędniku:
- Dopełniacz: obu (nie obydwu!)
- Nie znam obu chłopców.
- Celownik: obu (nie obydwu!)
- Pomagam obu kolegom.
- Narzędnik: oboma (nie obydwoma!)
- Rozmawiałem z oboma dziewczynami.
Ciekawostka historyczna
Forma obydwa jest nieco starsza i pochodzi z języka staropolskiego. Z czasem obie wersje zaczęły funkcjonować równolegle, a ich różnice stylowe nabrały znaczenia.
Podsumowanie – kiedy oba, a kiedy obydwa?
- Oba – krótsze, bardziej neutralne, uniwersalne.
- Obydwa – dłuższe, podkreślające emocje lub bardziej uroczyste.
- W przypadkach zależnych (dopełniacz, celownik, narzędnik) stosujemy tylko formy obu i oboma.
Masz pytania lub inne językowe dylematy? Daj znać w komentarzach! A jeśli interesują Cię takie tematy, sprawdź inne wpisy w kategorii Słownik.
(Poniżej zamieściłem archiwalną dyskusję na ten sam temat na moim forum o e-biznesie: forum.ebiznesy.pl. Forum już nie istnieje, ale chcąc niejako zachować pamięć po nim, część wątków przenoszę na tego bloga, a część na innego: ebiznesy.pl).
Oba czy obydwa?
Napisał/a: Paweł L. dnia 30 grudnia 2009
No właśnie, które słowo jest poprawne? Niby obydwa są poprawne (a może oba? :P) Niemniej jednak irytuje mnie ta kwestia, ponieważ kiedyś w liceum mój polonista powiedział z wahaniem, że niepoprawnie jest mówić czy pisać „oba” – mówił to jednak z niepewnością.
Jak to jest w takim razie? 😀 Czy może mam dzwonić do prof. Miodka? 😀 (czy jak on się tam nazywa ;))
Re: Oba czy obydwa
Napisał/a: Mateusz S. dnia 30 grudnia 2009
Co do obu i obydwu, to wykorzystuję je na przemian i uważam, że obie formy są poprawne. Z doświadczenia i setek milionów znaków pisania za mną wiem, że częściej używam oba, aniżeli obydwa, lecz czasem zdarza mi się na przemian używać obydwu tych wyrazów 😀
Re: Oba czy obydwa
Napisał/a: Bartek M. dnia 30 grudnia 2009
Tu jest jakiś artykuł –> poradnia.pwn.pl/lista.php?id=1597, a tutaj też ciekawa dyskusja o różnych zwrotach coderscity.net/ftopic13621.html 😉
Oba lub też obydwa są poprawne
Napisał/a: Paweł K. dnia 31 grudnia 2009
Dzięki Panowie, dokładnie tak: obie formy są poprawne, więc można stosować wybraną wedle uznania.
Zauważyłem, że w wątkach słownikowych pięknie się wyrażamy i piszemy praktycznie bez błędów. Chyba jednak słownik poprawnej polszczyzny był dobrym pomysłem dla forum 😀
2 poprawne formy gramatyczne
Napisał/a: Piotr K. dnia 2 stycznia 2010
Obie / obydwie formy są poprawne. Z doświadczenia zgodziłbym się z uwagą, że forma „oba” występuje statystycznie pięciokrotnie częściej niż „obydwa”. Analizowałem kiedyś jedną ze swoich prac polonistycznych i wyszło, że w 30-stronicowym tekście forma „oba” i różne jej odmiany wystąpiły o wiele częściej niż „obydwa” (i jej odmiany) 
Re: Oba czy obydwa
Napisał/a: Ewelina G. dnia 30 stycznia 2010
Obie są poprawne, ale gdybyście mieli inne problemy tego typu, to polecam: obcyjezykpolski.interia.pl/?md=archive. Ciekawe porady językowe, a jeśli mamy problem, to zawsze możemy wysłać pytanie – testowałam i wiem, że autor odpisuje 😉
Dodaj komentarz